Het is tegenwoordig heel vanzelfsprekend om met één druk op de knop iemand te bellen. Zelfs als deze persoon helemaal aan de andere kant van de wereld zit. Bovendien gebruiken wij de telefoon niet alleen meer om te bellen maar heeft bijna iedereen tegenwoordig een smartphone waarop alles mogelijk is. Dat is niet altijd zo geweest. De tijd dat de telefoon nog enkel werd gebruikt om mee te bellen lijkt een eeuwigheid geleden. In werkelijkheid is deze situatie echter nog maar 140 jaar oud. Door de jaren heen heeft de telefonie veel ontwikkelingen doorgemaakt. Zo werden vroeger de gesprekken handmatig doorverbonden door de telefoniste via het schakelbord. Tegenwoordig gebeurt dit automatisch en bijna alleen nog digitaal. Ook voor bedrijven is er veel veranderd, zo wordt er een steeds betere bereikbaarheid en reactietijd verwacht. Ondanks de digitalisering van de telefonie, is het werk van telefonistes en secretaresses nog steeds onmisbaar om aan deze verwachting te kunnen voldoen.
Geschiedenis telefonie
In 1876 vraagt Alexander Graham Bell patent aan voor het telefoontoestel en nu, ruim 140 jaar later, heeft ongeveer iedereen een telefoontoestel in zijn achterzak.
Het allereerste telefoongesprek ooit is gevoerd door Andrew Graham Bell met de woorden “Mr. Watson, come here, I want to see you”. De kwaliteit van de telefoonverbinding laat in het begin nogal te wensen over. De snelheid van de datacommunicatie ligt op dat moment op niet meer dan 300 bits per seconde. Met deze snelheid vallen hoge tonen ook veelal weg en zijn vrouwen in het begin vaak met “meneer” aangesproken wat af en toe tot verontwaardiging van de dame in kwestie zal hebben geleid. Het werk van een telefoniste is zeker in het begin niet zonder gênante situaties geweest.
In Nederland wordt op 1 juni 1881 in Amsterdam de eerste telefooncentrale gevestigd door de Nederlandsche Bell-Telephoon Maatschappij. Hetzelfde bedrijf publiceert in 1881 ook de eerste Gouden Gids waarin destijds nog 49 telefoonnummers staan vermeld. In 10 jaar tijd is het aantal abonnees gegroeid naar ruim 3900 en vandaag zijn er in Nederland zo’n 15 miljoen telefoonnummers in omloop.
Tijdlijn telefonie
De ontwikkeling van de telefonie in vogelvlucht:
De rol van de telefoniste
De eerste telefoongesprekken lopen via een rechtstreekse verbinding van het ene naar het andere toestel. Het duurt echter niet lang tot de behoefte er is om meerdere toestellen te kunnen bereiken. Vanaf dit moment wordt de telefoniste een onmisbare schakel in de keten van de telefonie. Doordat de beller aan een hendel draait, gaat er een signaal bij de telefoniste af zodat zij weet dat er wordt ingebeld. Via het schakelbord verbindt zij door naar de juiste persoon en komt het gesprek tot stand. Zonder de telefoniste zou er dus enkel nog gebeld kunnen worden via een rechtstreekse verbinding tussen twee toestellen. Kun je je voorstellen hoeveel telefoontoestellen je nodig zou hebben als de telefoniste er niet was geweest?
Onmisbare schakel in de keten van de telefonie
De eerste abonnees bevinden zich in de bedrijfssector. Pas later wordt de telefoon stap voor stap ook toegankelijk voor de rest van de samenleving. Al vanaf dat het nog in de kinderschoenen stond, is de telefonie voor de bedrijfssector van vitaal belang. Doordat het makkelijker is om ook over langere afstanden contact te leggen met andere ondernemers en potentiële klanten hebben bedrijven dankzij deze ontwikkeling goed kunnen groeien. De telefoniste is altijd al van groot belang geweest voor bedrijven.
De klassieke telefoniste heeft de basis gelegd voor de huidige telefoniste en secretaresse op afstand. Ondanks dat de klassieke functie van de telefoniste achter het schakelbord in Nederland sinds 1962 niet meer bestaat, is deze onmisbare rol nooit verdwenen.
Lees ook ons artikel over de hedendaagse mogelijkheden van een virtual assistant.
Vandaag de dag
Tegenwoordig zijn wij niet meer afhankelijk van een vaste locatie om met iemand te kunnen bellen. Er zijn nu veel meer mogelijkheden om op afstand met elkaar in contact te komen. Enkele voorbeelden zijn: vaste telefonie, mobiele telefonie en telefonie via het internet. Bellen via het internet wordt ook wel VoIP (Voice over IP) genoemd. Beeldbellen of videobellen is ook een voorbeeld van bellen via VoIP. Dit is onder andere mogelijk via programma's zoals Skype, Teams, Zoom, Hangouts, WhatsApp, Facetime. Het aanbod blijft groeien!
Door het groeiende aanbod in alternatieve communicatiemogelijkheden zijn er steeds minder mensen die de vaste telefoon nog gebruiken. De vraag is zodanig afgenomen dat het in de nabije toekomst waarschijnlijk alleen nog mogelijk is om mobiel of via VoIP te bellen. De ouderwetse telefoonlijn via ISDN wordt sinds april 2020 niet meer aangeboden en steeds meer providers stappen over op het aanbieden van VoIP-telefonie.
We kunnen concluderen dat de telefonie zich in de afgelopen 140 jaar op een snelle en invloedrijke manier heeft ontwikkeld. De ontwikkeling zet zich natuurlijk voort. Over nog eens 140 jaar ziet de manier waarop we communiceren er waarschijnlijk weer heel anders uit! Daar kunnen wij nu alleen maar over fantaseren.
Wist je dat…
- 'Een gesprek doorschakelen' is afgeleid van het schakelbord dat vroeger werd gebruikt om door te verbinden? De telefonistes gebruikten letterlijk plugjes om gesprekken met elkaar te verbinden.
- Frankrijk het eerste land is dat per 2023 de vaste telefonie in zijn geheel zal opheffen?
- In Nederland per 2019 de ISDN lijn is opgeheven en dat dit is vervangen door VoIP-telefonie?
- Op 1 juni 1881 het allereerste telefoongesprek in Nederland werd gevoerd?
- Het werkwoord 'bellen' is afgeleid van Alexander Graham Bell?
- Zakelijke telefonie langer bestaat dan telefonie voor de gewone consument?
- In 2018 de Gouden Gids voor de laatste keer, sinds de eerste publicatie in 1881, is verspreid?
- Het langste telefoongesprek op naam staat van de Nederlandse Jasper en dat hij 138 uur aan de telefoon heeft gehangen?
